«Μάθε να λες όχι σε απαιτήσεις, αξιώσεις, προσκλήσεις, και δραστηριότητες που σε αφήνουν χωρίς χρόνο για τον εαυτό σου.
Μέχρι να μάθω να λέω όχι και να το εννοώ, ήμουν πάντα φορτωμένη με στρες. Στην αρχή μπορεί να αισθάνεσαι ένοχη και εγωίστρια που διαφυλάττεις τον χρόνο σου, αλλά σύντομα θα διαπιστώσεις ότι είσαι ένα πολύ καλύτερο, έντονο παρόν, πιο παραγωγικό άτομο σε κάθε περίπτωση που επιλέγεις να πεις ναι». HollyMosier
Η τέχνη του να αποφεύγεις είναι μια λεπτή τέχνη η οποία μπορεί να καλυτερεύσει εύκολα τις καταστάσεις που αντιμετωπίζουμε καθημερινά, καθώς και να κάνει το άγχος να πάψει να είναι αναπόσπαστο μέρος της ζωής μας.
Τα όρια είναι ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα που διέπουν κάθε είδους σχέση. Τα όρια δεν είναι σημαντικά όμως μόνο για τις σχέσεις, αλλά και για το ίδιο τον εαυτό μας.
Όπως λέω συχνά στους θεραπευμένους μου, το όριο δεν είναι κάτι που υπάρχει έξω από εμένα και το βάζω κάπου εκεί αναμεσά σε μένα και τους άλλους, το όριο είναι μέσα μας , και σχετίζεται με την επίγνωση του εαυτού μας.
Τα «όχι» μπορούν να αποτελέσουν ισχυρά εργαλεία για την αυτογνωσία και την προσωπική ανάπτυξη.
Σήμερα ζούμε μια σύγχρονη ζωή με μεγάλες απαιτήσεις και γρήγορες ταχύτητες,χρειάζεται, λοιπόν, να εκπαιδεύσουμε τον εαυτό μας να προσαρμόζεται με αυτοφροντίδα.
Επιπλέον, ως κοινωνικά όντα έχουμε την επιθυμία να νιώθουμε αποδεκτοί και ότι ανήκουμε σε κάποιο κοινωνικό σύνολο. Σχηματίζουμε δεσμούς με τους άλλους ανθρώπους και νιώθουμε την ανάγκη να τους πούμε «ναι» για να κερδίσουμε την αγάπη και την εύνοιά τους.
Και όταν κατορθώνεις να λες «όχι», το άλλο άτομο δυσαρεστείτε, πιθανόν ανοίγει μια σύγκρουση, νιώθει άσχημα με αυτό (αλλά και μαζί σου). Φυσικά, δεν είναι αυτό το αποτέλεσμα στο οποίο στοχεύεις. Επομένως προκειμένου να αποφευχθούν όλα τα δύσκολα συνεπακόλουθα, σιγά σιγά δέχεσαι όλο και περισσότερα, σταματάς να λες «όχι» στις απαιτήσεις των άλλων, και τελικά στριμώχνεσαι σε μια γωνίτσα του εαυτού σου, ενώ όλοι σου λένε ότι συχνά γκρινιάζεις.
Οπότε τι μπορείς να κάνεις σε τέτοιες περιπτώσεις; Δεν θες να λες «όχι» και να ποδοπατάς τα αισθήματα των άλλων. Ας δούμε μία πιθανή λύση που σε συμβουλεύω έστω και περιστασιακά να ακολουθήσεις.
Πολύ απλά λοιπόν, όταν κάποιος ζητάει τη βοήθειά σου για κάτι, αντί για «όχι», ρώτα: «Πως;»
Πώς θα μπορούσα να βοηθήσω; Δίνουμε έτσι μία απάντηση που είναι λιγότερο άμεση από το «όχι». Δεν απειλεί τον εγωισμό του άλλου, και στέλνει τη μπάλα πάλι στη μεριά τους.
Το «πως;»,καθιστά τον απέναντι υπεύθυνο κατά την αλληλεπίδραση. Τους αναγκάζει να εκφράσουν ακριβώς τι θέλουν και τι χρειάζονται. Αν δεν είναι πρόθυμοι να μπουν στη διαδικασία και να εξηγήσουν, τότε είναι η σειρά τους να πουν «όχι».
Οπότε το να ρωτάς «πως», αντί να δίνεις ένα ευθύ «όχι», σε προστατεύει και σέβεται την ανάγκη σου.. Δεν είναι απόρριψη, αλλά μια ερώτηση και μια προσπάθεια που κάνεις για να πάρεις feedback.
Όταν ρωτάς «πως», ενθαρρύνεις το άλλο άτομο να αναλάβει την ευθύνη της κατάστασης προσδιορίζοντας τι ακριβώς είναι αυτό που θέλει. Ακόμα κι αν δεν είναι σίγουρο ακόμα για το τι χρειάζεται, ρωτώντας το πώς μπορείς να βοηθήσεις, το ωθεί να σκεφτεί για τα βήματα που πρέπει να γίνουν προκειμένου να ολοκληρωθεί μια εργασία.
Σύντομα θα είσαι σε θέση να πεις αν όντως υπάρχει η αυθεντική ανάγκη για βοήθεια, ή αν απλά ψάχνει για κάποιον που θέλει να του «φορτώσει» την κατάσταση.
Παράλληλα είναι σημαντικό και το ξεκάθαρο «όχι». Σεβασμός και έλλειψη φόβου δείχνει η δυνατότητα μου και η ικανότητα μου να αρνηθώ.
Εκτίμησε τον χρόνο σου, μάθε να λες «όχι»
Αν το κάνεις με τον σωστό τρόπο, το να πεις σε κάποιον «όχι», θα τον κάνει να σε σεβαστεί περισσότερο. Αν ορίσεις όρια, το άλλο άτομο θα συνειδητοποιήσει ότι δεν είσαι κάποιος που μπορεί να κάνει ότι θέλει. Αντίθετα, θα σε δει ως κάποιον που βάζει τον εαυτό του ομότιμα.
Όταν δείχνεις ότι έχεις αυτοπεποίθηση, οι άλλοι θα το καταλάβουν αυτό. Το να δείχνεις ότι είσαι κάποιος που είναι διατεθειμένος να πει «όχι» στα αλαζονικά αιτήματα των άλλων μπορεί να αυξήσει το κύρος σου, την θετική σου διάθεση και την αυτοεκτίμηση σου.
Απλά σκέψου όλον τον χρόνο που θα γλυτώσεις όταν σταματήσεις να λες «ναι» σε όλους και σε όλα
Ποια είναι, λοιπόν, τα tips για να καταφέρεις να πεις το όχι όποτε χρειάζεται;
- Υπολόγισε το χρόνο σου. Εάν ξέρεις τις υποχρεώσεις σου και το χρόνο που απαιτούν, τότε θα ξέρεις εάν έχεις ελεύθερο χρόνο ή όχι και θα μπορείς να πεις “συγγνώμη αλλά δεν έχω χρόνο να σε εξυπηρετήσω”.
- Θέσε προτεραιότητες. Ακόμα κι αν έχεις ελεύθερο χρόνο, πρέπει να βάλεις προτεραιότητες για το πώς θες να τον αξιοποιήσεις. Θέλεις πραγματικά, μόνο και μόνο γιατί φοβάσαι να πεις ένα όχι, να περάσεις το λίγο ελεύθερο χρόνο σου κάνοντας κάτι που δε θέλεις;
- Εξασκήσου πώς να λες το όχι. Βρες ένα τρόπο που θα σε εκφράζει, που θα είναι ευγενικός και συνάμα αποφασιστικός. Εάν το έχεις προετοιμάσει θα σου είναι πιο εύκολο το όχι.
- Μην απολογείσαι. Δεν είσαι υποχρεωμένος να κάνεις ό,τι σου ζητάνε. Για αυτό το λόγο μη νιώθεις ενοχικά και φυσικά μην αρχίζεις τις δικαιολογίες και τις απολογίες. Δεν θέλεις για αυτό δεν το κάνεις.
- Μην είσαι καλός με όλους. Δεν εννοούμε φυσικά να γίνεις ξαφνικά αγενής. Αλλά μην βάζεις μπροστά την καλοσύνη σου με αποτέλεσμα να μη μπορείς να πεις όχι, για να δείχνεις πάντα ο καλός της υπόθεσης.
- Μη φοβάσαι να πεις όχι σε ανώτερούς σου. Μπορεί να πρόκειται για το αφεντικό σου αλλά αυτό δε σημαίνει πως δεν έχεις δικαιώματα. Αν σου ζητάει, για παράδειγμα, να κάνεις συνεχώς υπερωρίες, μπορείς ευγενικά να αρνηθείς, υπενθυμίζοντας πως η συμφωνία σας ήταν για συγκεκριμένες ώρες εργασίας και πως έχεις και εσύ υποχρεώσεις.
- Αν πάλι θέλεις να αφήσεις ανοιχτό το ενδεχόμενο να πεις το ναι, τότε μπορείς να πεις πως ενδεχομένως θα κάνεις αυτό που σου ζήτησαν αργότερα ή κάποια άλλη στιγμή.
Υπάρχει κάποιο σημείο, πέρα από το οποίο, η υπομονή παύει να είναι αρετή.
Ξέρουμε τι είμαστε, αλλά δεν ξέρουμε τι θα μπορούσαμε να είμαστε.
ΕλίναΤρωγάδα
B.Sc. Ψυχολόγος Ψυχοθεραπεύτρια
Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας παιδιών , εφήβων & ενήλικων
τηλ. Επικοινωνιας
2261020781