Ο Οκτώβριος σχετίζεται με το μήνα ευαισθητοποίησης για τον καρκίνο του μαστού και πολύ συχνά θα συναντήσουμε τον συμβολισμό αυτό με την ροζ κορδέλα.
Ο αγώνας που ξεκινά μετά τη διάγνωση του καρκίνου σε μια γυναίκα, δεν αφορά μόνο αυτή, αλλά και τους ανθρώπους της. Όλοι έχουν να αντιμετωπίσουν τόσο τις πρακτικές διαδικασίες του καρκίνου, όσο και τις ψυχολογικές. Ξεκινούν μια περιπέτεια ο καθένας από τον ρόλο του. Θα περάσουν από πολλά διαφορετικά, μα ίδια στάδια και ίδιες δοκιμασίες: θα «συσχετιστούν» με αυτά, θα βρουν τρόπο να αντεπεξέλθουν, και τέλος θα κληθούν να τα διαχειριστούν.
Πρακτικά, δημιουργούνται μια σειρά καινούριων καταστάσεων στις οποίες θα πρέπει να ανταποκριθούν- για τις οποίες δεν έχουν προηγούμενη εμπειρία, αλλά πηγαίνουν «ψάχνοντας», ενώ καλούνται να πάρουν σημαντικές αποφάσεις (π.χ. ποιον γιατρό να εμπιστευτώ, ποια θεραπεία να επιλέξω κ.λπ.).
Οι ισορροπίες διαταράσσονται, οι δυναμικές αλλάζουν… Τα δεδομένα δεν ισχύουν πια όπως ήταν πριν στην οικογένεια. Τα πράγματα έρχονται «άνω-κάτω». Βγαίνουν στην επιφάνεια αδυναμίες του παρελθόντος: πράγματα στις σχέσεις που είχαν κουκουλωθεί ή είχαν μείνει μετέωρα. Ανέκφραστα. Αδιεκδίκητα.
Το δυσκολότερο όλον είναι η συσχέτιση με τον θάνατο. Είτε νοσείς, είτε είσαι του οικείου περιβάλλοντος, είτε πρόκειται για σοβαρό περιστατικό είτε για καρκίνο που νικιέται, θα χρειαστεί να βρεις τρόπο να αντέξεις τη συσχέτιση με το θάνατο, η οποία είναι συχνά επίπονη, σε ψυχολογικό επίπεδο γιατί σε κάνει να αντικρίσεις τη ζωή σου κατάματα και να την αξιολογήσεις.
Το δεύτερο δύσκολο είναι η συσχέτιση με τα δύσκολα συναισθήματα, αυτά του φόβου, του πόνου, της θλίψης. Έτσι, ο άνθρωπός μας που νοσεί, γίνεται ο καθρέφτης μας του πόνου, του φόβου και όλων των ακόλουθων δυσάρεστων συναισθημάτων.
Όταν ο καρκίνος μας χτυπάει την πόρτα, η ζωή μας βάζει σε μια περιπέτεια. Αφού ξεπεραστεί το πρώτο σοκ, χρειάζεται να επιστρατευτεί όση ψυχραιμία υπάρχει και να μιλήσουμε για αποδοχή για την νέα κατάσταση που θα είναι μια περιπέτεια, χρονοβόρα. Ότι ο ρυθμός της καθημερινότητας θα διαταραχθεί, ότι τα δεδομένα όπως ήταν «στημένη» η ζωή σου μέχρι τώρα, θα διαταραχθεί. Τα πράγματα δεν θα είναι όπως πριν, ούτε για την ίδια, ούτε για της υπόλοιπης οικογένειας, τουλάχιστον για ένα αρκετά μεγάλο διάστημα.
Χρειάζεται προετοιμασία για να μπει κάποια σε αυτήν την περιπέτεια με δύναμη και αποδοχή, χωρίς να το αρνείται και επιτρέποντας στον εαυτό της, να μην ξέρει τι να κάνει ενίοτε, επιτρέποντας στον εαυτό της τα συναισθήματα που θα βιώσει, όποια και αν είναι αυτά. Μαζί ακολουθούν και όσοι σχετίζονται.
Η ψυχοθεραπεία είναι ένας δρόμος που μπορεί να βοηθήσει μια γυναίκα που διαγιγνώσκεται με καρκίνο του μαστού. Βέβαια σαν έννοια είναι πολλάκις παρεξηγημένη στην Ελλάδα. Ακόμη και οι γιατροί δεν κατέχουν βασικές γνώσεις σχετικά με τη διαδικασία της ψυχοθεραπείας και τη δουλειά του ψυχολόγου/ψυχοθεραπευτή.
Αρκετά συχνά προτείνεται από τους γιατρούς με σκοπό τη «καλή ψυχολογία», κι απορώ. Δηλαδή, ο ψυχολόγος είναι ένας άνθρωπος που θα σε κάνει ξάφνου να έχεις «καλή ψυχολογία» και να «ανέβεις ψυχολογικά». Μακάρι, να ήταν έτσι φίλοι μου, μακάρι να είχαμε το μαγικό ραβδί!
Η ψυχοθεραπεία είναι μια διαδικασία που θα σε βάλει να αντικρίσεις τον εαυτό σου κατάματα, να σε δεις πιο καθαρά, ποιος είσαι και πού πας, να επιτρέψεις τα συναισθήματά σου, να συμπεριλάβεις το ποιος είσαι, να σε αναλάβεις, να γίνεις πιο ελεύθερος, να γίνεις πιο εσύ.
Στην περίπτωση του καρκίνου, μπορεί να βοηθήσει να αναγνωριστεί το ‘’νόημα’’ της ασθένειας στη ζωή σου, το τι ήθελε ο καρκίνος να πει, αν ήθελε κάτι να πει. Έτσι θα μάθεις πώς να πάρεις τον καρκίνο μαζί σου και να ζήσεις με αυτόν τιμώντας τη ζωή – ίσως πιο πολύ από ποτέ. Από όποια θέση κι αν εμπλέκεσαι με τον καρκίνο.
Ίσως αρχίζετε να ψυλλιάζεστε, ότι η διαδικασία αυτή είναι πολύ προσωπική για τον καθένα και η στιγμή της απόφασης για θεραπεία είναι μια κορυφαία αποφασιστική στιγμή επίσης πολύ προσωπική για τον καθένα. Που μόνο ο καθένας μπορεί να πάρει για τον εαυτό του, όταν θα είναι έτοιμος, όταν θα το αναζητήσει το μέσα του.
Δεν μπορείτε να πείσετε κάποιον «να δει ψυχολόγο», επειδή στην ουσία δεν αντέχετε να τον βλέπετε να πονάει, γιατί νομίζετε ότι ο ψυχολόγος θα τον κάνει ως δια μαγείας να πάψει να πονάει.
Μπορείτε βέβαια, να αναρωτηθείτε αν εσείς οι ίδιοι το χρειάζεστε. Γιατί άραγε να βάζετε αυτήν την προτεραιότητα και τον εαυτό σας τόσο χαμηλά σε αυτά που πρέπει να γίνουν.
Στην πραγματικότητα, ένας ασθενής στην Ελλάδα που ουδέποτε στη ζωή του δεν γνώρισε τι είναι η ψυχοθεραπεία, δεν θα αναγνωρίσει ξαφνικά την ανάγκη να κάνει κάτι τέτοιο ή να το βάλει σε προτεραιότητα την ώρα που πονάει ή όταν πρόκειται σε λίγες μέρες να εγχειριστεί ή βρίσκεται εν μέσω των παρενεργειών των χημειοθεραπειών. Αυτό είναι το στάδιο της πρακτικής αντιμετώπισης των πραγμάτων.
Συνήθως, κάποιος που νόσησε μπαίνει στη διαδικασία της ψυχοθεραπείας σε δεύτερο χρόνο, όταν πια η φουρτούνα έχει κάπως καταλαγιάσει και τότε είναι που αρχίζει να επεξεργάζεται μέσα του το τι συνέβη, να το συνειδητοποιεί και να προσπαθεί να το σηματοδοτήσει.
Στο «ταξίδι» ενός καρκινοπαθούς η ψυχολογία επηρεάζεται βαθιά –όπως είναι αναμενόμενο– και είναι ευμετάβλητη. Περνά από διάφορα στάδια, από φάσεις, ανάλογα με την πορεία της ασθένειας, κάτι που καθιστά απαραίτητη την υποστήριξή του από ειδικούς, σε όλη τη διάρκεια αυτού του δύσκολου αγώνα.
Είναι σημαντικό λοιπόν κάθε γυναίκα να γνωρίζει οτι δεν είναι μόνη της και με την εξειδικευμένη παρέμβαση των ειδικών ψυχικής υγείας μπορεί να χρησιμοποιήσει τη σύνδεση μεταξύ νου/ ψυχής και σώματος για να βελτιώσει τη σωματική και την ψυχική της υγεία.
“…, μέσα από το σκοτάδι έφτασες την ελπίδα σου και τώρα έχεις ό,τι επιθυμείς. Χρησιμοποίησε καλά τον καιρό σου!”
Tolkien, The return of the King
Ελίνα Τρωγάδα
B.Sc. Ψυχολόγος Ψυχοθεραπεύτρια
Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας παιδιών , εφήβων & ενηλίκων
τηλ. Επικοινωνιας
6978268826
2261020781