ΠΡΟΣΦΥΓΙΑ

Ένα τραγούδι που μου αρέσει πολύ και συχνά το τραγουδώ είναι ‘’το ξενιτεμένο πουλί’’ σε στίχους του Γιώργου Αρμένη και μουσική του Χρ.Λεοντή.  Πρωτοακούστηκε σε θεατρική παράσταση ,και από τους πρώτους του το τραγούδησαν ήταν ο Γιώργος Μπαγιώκης.

Για εμένα είναι  ένα τραγούδι του πόνου και του ξεριζωμού και όχι απλά ένα τραγούδι για την ξενιτειά. «Ξενιτεμένο μου πουλί εκεί στα ξένα πού σαι, σου στέλνω μήλο σέπεται ,κυδώνι μαραγκιάζει ….σου στέλνω και το δάκρυ μου σε ένα χρυσό μαντήλι, το δάκρυ μου είναι καυτερό και καίει  το  μαντήλι …και καταλήγει…πάρε ξένε μ τα ρούχα σου πάρε και τα σκουτιά σου και σύρε στην Πατρίδα σου , σε καρτερεί  η φαμελιά σου».

Πατρίδα, εκεί που το σώμα και η καρδιά νοιώθει ασφάλεια, απαγκιάζει , νοιώθει θαλπωρή και υπάρχει πάντα μία ανοιχτή αγκαλιά, ένα ζεστό καρβέλι ψωμί και ένα πιάτο φαί να αχνίζει πάνω στο τραπέζι…Για όσους έχουν Πατρίδα και όσους δεν είναι ανέστιοι , χωρίς σπίτι (εστία).

Γράφει ο μέγιστος Κ.Π.Καβάφης «\κατήντησα σχεδόν ανέστιος και πένης. (Κ.Π. Καβάφης, “Ας φρόντιζαν”).

Πρόσφυγες κατά την άφιξή τους στην Κέρκυρα. (Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών, Αθήνα).

Οι Έλληνες γνωρίζουμε καλά τι σημαίνει να χάνεις την Πατρίδα σου και να γίνεσαι πρόσφυγας…Το 1919 ο ξεριζωμός των Ελλήνων του Πόντου και το 1922 οι Έλληνες της Σμύρνης, αργότερα οι Έλληνες της Κωνσταντινούπολης ….πληγές που καίνε μέχρι σήμερα, ιστορίες που δεν ξεχνιούνται και μεταφέρονται από γενιά σε γενιά , γιατί έτσι πρέπει …γιατί πρόκειται για Γενοκτονίες.

   Η γενοκτονία ως όρος διαμορφώθηκε κυρίως στη δίκη της Νυρεμβέργης το 1945, όπου δικάστηκε η ηγεσία των ναζιστών εγκληματιών του πολέμου, αντικαθιστώντας τον  προηγούμενο όρο  Εγκλήματα κατά της Ανθρωπότητας και σημαίνει   τη μεθοδική εξολόθρευση, ολική ή μερική, μιας εθνικής, φυλετικής ή θρησκευτικής ομάδας. Πρόκειται για ένα πρωτογενές έγκλημα, το οποίο δεν έχει συνάρτηση με πολεμικές συγκρούσεις.

 Ο γενοκτόνος  δεν εξοντώνει μια ομάδα για κάτι που έκανε, αλλά για κάτι που είναι.

Πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία, περιμένοντας να μεταφερθούν στον νέο τόπο κατοικίας τους (Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου, Ουάσιγκτον).

 Στην περίπτωση των Ελλήνων του Πόντου, της Κωνσταντινούπολης, της Σμύρνης, επειδή ήταν Έλληνες και  Χριστιανοί. Τα κατοπινά χρόνια συντελέστηκαν και άλλες ακόμα γενοκτονίες, στην Κύπρο, στην Γιουγκοσλαβία, σήμερα στην Ουκρανία.

Η γενοκτονία είναι πάντα ίδια και ο ξεριζωμός έχει τον ίδιο πάντα πόνο, η αγάπη για την Πατρίδα η ίδια χωρίς χρώμα, χωρίς όρια.

Οι Έλληνες της Μικράς Ασίας εν γένει και του Πόντου «ξεριζώθηκαν» σαν άγρια χόρτα , βγήκαν από την  μέση, γιατί ήταν εμπόδιο για το γερμανικό επεκτατισμό κι αργότερα για τους κεφαλαιούχους που στέκονταν πίσω από την ΑΝΤΑΝΤ.

Πάνω στη σιδηροδρομική γραμμή, που ξεκινούσε απ’ τη Βαγδάτη και τη Μοσούλη, κι έφτανε ίσα με το λιμάνι της Σμύρνης, διασχίζοντας τα πετρέλαια της Μέσης Ανατολής και τα μυθικά πλούτη της Μικράς  Ασίας, εκεί πάνω κυλούσαν τα πιο άτιμα και  πανούργα όνειρα της οικονομικής ολιγαρχίας των ξένων μονοπωλίων.

 Η ιστορία για το Χρυσόμαλλο Δέρας συνεχιζότανε.

Τα πιο σύγχρονα χρόνια άλλου είδους συμφέροντα « επιβάλλουν» άλλους ξεριζωμούς .

Και βέβαια η Ιστορία έχει ένα ξεχωριστό  χαρακτηριστικό ΕΠΑΝΑΛΑΜΒΑΝΕΤΑΙ!!!!

Μικρασιάτισσα με το εγγονάκι της σε καταυλισμό στην Καισαριανή το 1949.

Οι Τούρκοι με πρόσχημα την «ασφάλεια του κράτους» εκτοπίζουν ένα μεγάλο μέρος του ελληνικού πληθυσμού στην αφιλόξενη μικρασιατική ενδοχώρα, μέσω των λεγόμενων «ταγμάτων εργασίας» «Αμελέ Ταμπουρού», στα οποία αναγκάζονταν να υπηρετούν οι άνδρες .

Κάτι ανάλογο επαναλήφθηκε  πολλές φορές στη συνέχει σε όλα  τα μήκη και τα πλάτη του Κόσμου ,και το βιώνουμε τις τελευταίες ημέρες , παρακολουθώντας –θεέ μου που καταντήσαμε – έναν πόλεμο , μία γενοκτονία, να εξελίσσεται μέσα από την οθόνη της τηλεόρασης, συνεχίζοντας αδιάφορα την καθημερινότητα μας!!!

Εξαντλούμε την φιλευσπλαχνία μας και τα ανθρωπιστικά μας αισθήματα οργανώνοντας ομάδες αποστολής βοήθειας, προσφέροντας έστω και προσωρινά στέγη και τροφή στους ξεριζωμένους, στους πρόσφυγες.

Όμως τα γεγονότα έχουν δείξει ότι  μία φορά πρόσφυγας για πάντα πρόσφυγας . Η ρετσινιά του «ξένου» δεν φεύγει ποτέ από πάνω σου.

  Στην Χώρα που σε φιλοξενεί θα είσαι για πάντα ο «ξένος» με όποιον επιπλέον επιθετικό προσδιορισμό μπορεί να σε συνοδεύει…στην Πατρίδα σου εάν ποτέ επιστρέψεις ή όποτε επιστρέφεις, θα αισθάνεσαι πιά  ξένος  και θα αντιμετωπίζεσαι σαν τέτοιος , γιατί τίποτα δεν θα είναι το ίδιο…

Οι διεθνείς κανόνες Διακαίου, προσδιορίζουν  ως πρόσφυγα  τα άτομα τα οποία διαφεύγουν από ένοπλες συρράξεις ή διώξεις και οι στατιστικές αναφέρουν ότι στα τέλη του 2018, υπήρχαν 25,9 εκατομμύρια πρόσφυγες παγκοσμίως. Η κατάσταση στην οποία βρίσκονται είναι συχνά τόσο επικίνδυνη και δύσκολη που αναγκάζονται να διασχίσουν εθνικά σύνορα για να αναζητήσουν ασφάλεια σε γειτονικές χώρες. Αναγνωρίζονται συνεπώς σε διεθνές επίπεδο ως πρόσφυγες και έχουν πρόσβαση στην παροχή βοήθειας από τα κράτη, την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και άλλους οργανισμούς. Αναγνωρίζονται ως πρόσφυγες ακριβώς επειδή είναι πολύ επικίνδυνο για αυτούς να επιστρέψουν στην πατρίδα τους και χρειάζεται να αναζητήσουν καταφύγιο κάπου αλλού. Πρόκειται για ανθρώπους στους οποίους η άρνηση ασύλου έχει πιθανότατα θανάσιμες συνέπειες.

Θυμάμαι από μικρούλα που άκουγα ιστορίες για τους πρόσφυγες που ήρθαν στην πόλη μας από την Μικρά Ασία και έκτισαν την ζωή τους ξανά από την αρχή στον Συνοικισμό της Λιβαδειάς. Έτσι το λέμε μέχρι σήμερα…και κακά τα ψέματα,  πέρασαν χρόνια για να τους αποδεχτούμε και να γίνουμε ένα…Έτσι είναι δυστυχώς ο άνθρωπος , με μνήμη χρυσόψαρου , ξεχνάει τις δικές του

Σμύρνη. Έλληνες περιμένουν να επιβιβαστούν στα πλοία που θα τους μεταφέρουν στην Ελλάδα © Topical Press Agency/Getty Images

Αφετηρίες και μόλις « λιγδώσει  το αντεράκι του» όπως έλεγαν και οι παλιότεροι  , διακατέχεται από το σύνδρομο του ισχυρού.

Θυμάμαι ακόμα στα χρόνια του Δημοτικού, στο 3ο Δημοτικό, που όταν ήθελαν να με θίξουν και φώναζαν « Η Αρβανίτισσα «, και αυτό με έκανε όχι να νοιώθω άσχημα αλλά να πεισμώνω και να τοποθετώ τον πήχη των στόχων μου ακόμα πιο ψηλά.

Αντιγράφω από την Διδώ Σωτηρίου… «Η προσφυγιά κίνησε και απλώθηκε σε ολόκληρη την έκταση της Ελλάδας , σαν το ποτάμι που ξεχείλισε κι έχασε τη στράτα του…ενάμισι εκατομμύριο πεινασμένα στόματα…ενάμισι εκατομμύριο διψασμένοι άνθρωποι για δουλειά, για γαλήνη, για ελπίδα… Έβγαζε ο πρόσφυγας την ζωή του  στον πλειστηριασμό  της φτήνιας, όσο όσο..και η ντόπια φτωχολογιά σκιάχτηκε..η έχθρητα ξεμύτισε..Μα απ όλη αυτή τη σύγχυση τα αφεντικά βγήκαν κερδισμένα, γιατί δε ματαγίνονται εύκολα τέτοιες ευκαιρίες! Γέμισαν οι πολιτείες άνεργους και η ύπαιθρος παρακεντάδες!

Μα η προσφυγιά σφηνώθηκε πάνω στη γη της Ελλάδας , κι άρχισε να μαλάζεται με τη ζωή της…είδε και έπαθε ο πρόσφυγας να απαλλαγεί από το λαχταριστό όνειρο του γυρισμού»

Φεύγω από μια χώρα που πολεμάει….Ψάχνω μια χώρα να μ’ αγαπάει…. Πρόσφυγας είμαι χωρίς πατρίδα….. Θέλω καλύτερη ζωή γεμάτη ελπίδα…(Το  ποίημα αυτό δημιουργήθηκε από τα νήπια του 3ου νηπ/γείου Αμπελώνα στα πλαίσια της ευαισθητοποίησης τους απέναντι στο προσφυγικό ζήτημα).

Γεωργία Καρβούνη-Λιάσκου

Δικηγόρος-Πρόεδρος Συλ. Γυναικών Αγ. Νικολάου Λιβαδειάς

Δημοφιλή Άρθρα

Σχετικά άρθρα