Πανελλαδικές Εξετάσεις: Μια Δοκιμασία Ψυχής – Και Όχι Μόνο Γνώσεων

30 Μαΐου 2025 – Μια χώρα στην αναμονή

Ξημέρωσε η μέρα που χιλιάδες μαθητές σε όλη την Ελλάδα περίμεναν (ή φοβόντουσαν) εδώ και μήνες: η έναρξη των Πανελλαδικών Εξετάσεων. Από τις 8 το πρωί, αίθουσες γεμίζουν με αγωνία, χαρτιά, επιτηρητές και βλέμματα που ψάχνουν κουράγιο.

Για κάποιους είναι απλώς εξετάσεις. Για άλλους, είναι το «όλα ή τίποτα». Και όμως, πίσω από τα τετράδια και τις κόλλες αναφοράς, κρύβονται ιστορίες, προσπάθειες, όνειρα – αλλά και άγχος, πίεση και κόπωση.

Σε αυτή τη φάση, αυτό που χρειάζονται περισσότερο τα παιδιά μας δεν είναι μία σωστή απάντηση. Είναι μια σταθερή αγκαλιά, μια ψύχραιμη ματιά και η υπόσχεση ότι δεν είναι μόνα τους.

Όταν η επιτυχία δεν μετριέται μόνο με μόρια

Κάθε Μάιο και Ιούνιο, μια λέξη κυριαρχεί σε χιλιάδες ελληνικά σπίτια: Πανελλαδικές. Οι εξετάσεις αυτές, που για πολλούς θεωρούνται «εισιτήριο» για την επαγγελματική και προσωπική επιτυχία, φορτίζουν έντονα τους εφήβους – και όχι μόνο. Γονείς, καθηγητές, ακόμα και φίλοι μπαίνουν στον ίδιο ρυθμό: ησυχία στο σπίτι, στήριξη στα παιδιά, άγχος παντού.

Αλλά μήπως ξεχνάμε κάτι; Οι Πανελλαδικές είναι μια πρόκληση ψυχής, και γι’ αυτό, η υποστήριξη που χρειάζονται τα παιδιά είναι πολύπλευρη και βαθιά ανθρώπινη.

Άγχος – ο αόρατος αντίπαλος

Σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου Αθηνών, 7 στους 10 μαθητές που συμμετέχουν στις Πανελλαδικές αναφέρουν υψηλά επίπεδα άγχους, ενώ το 35% παρουσιάζει συμπτώματα ψυχοσωματικής κόπωσης (όπως πονοκέφαλοι, στομαχόπονοι, αϋπνία).

«Ξυπνούσα κάθε βράδυ με ταχυκαρδία. Δεν ήταν απλώς διάβασμα, ήταν μια διαρκής μάχη με τον εαυτό μου», λέει η Μαρία, 18 ετών, που έδωσε εξετάσεις το 2023.

Η φωνή των ειδικών: Τι λένε οι ψυχολόγοι και οι εκπαιδευτικοί

Η ψυχολόγος Δέσποινα Κ., με εμπειρία σε εφήβους που προετοιμάζονται για Πανελλαδικές, τονίζει:

«Τα παιδιά έχουν ανάγκη πρώτα από όλα την αποδοχή. Η υποστήριξη πρέπει να έχει μήνυμα: “Είσαι αρκετός, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα”. Το άγχος δεν αντιμετωπίζεται με παραπάνω διάβασμα, αλλά με αγάπη, ξεκάθαρη επικοινωνία και… ανάσες».

Ο φιλόλογος Ανδρέας Π., καθηγητής σε φροντιστήριο της Αθήνας, προσθέτει:

«Αυτό που λέω πάντα στους μαθητές μου είναι: οι εξετάσεις είναι σημαντικές, αλλά δεν σε καθορίζουν ως άνθρωπο. Και υπάρχουν πολλοί δρόμοι για να πετύχεις, ακόμα κι αν δεν είναι ο πρώτος που είχες στο μυαλό».

Οι γονείς: Ανάμεσα στην αγωνία και την υποστήριξη

Πολλοί γονείς προσπαθούν να στηρίξουν, αλλά χωρίς να το καταλαβαίνουν, ασκούν πίεση. Όπως λέει η κα Ελένη, μητέρα δύο παιδιών:

«Νόμιζα πως τους έδινα κουράγιο όταν τους έλεγα “διάβασε λίγο ακόμα, μπορείς καλύτερα”. Τελικά κατάλαβα ότι αυτό τους έπνιγε. Το μόνο που είχαν ανάγκη να ακούσουν ήταν “είμαι δίπλα σου, σε αγαπώ όπως είσαι”».

Μικρές πράξεις – Μεγάλη διαφορά

Πώς μπορούμε όλοι να βοηθήσουμε;

• Γονείς: Υπενθυμίστε στα παιδιά σας ότι η αξία τους δεν μετριέται με μόρια. Δώστε χώρο, εμπιστοσύνη και ηρεμία.
• Εκπαιδευτικοί: Αφήστε περιθώριο για διάλογο. Η ενθάρρυνση είναι εξίσου σημαντική με τη διδασκαλία.
• Φίλοι και συγγενείς: Μην ρωτάτε συνεχώς «πώς πάει το διάβασμα;». Αντί γι’ αυτό, ρωτήστε «πώς νιώθεις;».
• Κοινωνία: Ας σταματήσουμε να παρουσιάζουμε τις Πανελλαδικές σαν «ζήτημα ζωής και θανάτου». Δεν είναι.

Η επόμενη μέρα υπάρχει – και είναι γεμάτη δυνατότητες

Είτε κάποιος πετύχει την πρώτη του επιλογή είτε όχι, η ζωή συνεχίζεται. Κάθε δρόμος έχει τις ευκαιρίες του. Και όσο κλισέ κι αν ακούγεται, η ευτυχία δεν έχει αριθμό μηχανογραφικού.

Όπως είπε η Ειρήνη, 20 ετών, που τελικά δεν πέρασε στο πανεπιστήμιο αλλά ακολούθησε τη φωτογραφία:
«Έχασα τις εξετάσεις, αλλά βρήκα τον εαυτό μου».

Οι εξετάσεις τελειώνουν – οι άνθρωποι μένουν

Ας μην ξεχνάμε ποτέ: οι Πανελλαδικές είναι ένα πέρασμα. Όχι το τέλος της διαδρομής. Τα παιδιά μας έχουν ανάγκη από πίστη, στήριξη και ηρεμία. Γιατί στο τέλος, δεν θυμάσαι ποια παράγραφος έπεσε στην Έκθεση. Θυμάσαι ποιος ήταν δίπλα σου.

Χρύσα Βρυώνη